Sau bóng đá, mức độ chịu chơi của các tỷ phú Trung Đông lắm tiền nhiều của đang khiến ngành công nghiệp golf thế giới phải thay đổi. Sự ra đời của LIV Golf được coi như một ‘tiếng sấm lớn rền vang’ trên bầu trời golf.

Bất cứ sự chào đời nào cũng vấp phải lực cản. Nhưng vũ trụ tồn tại là nhờ những sự chào đời mới. LIV Golf là một trường hợp như vậy. Ngoài các tên tuổi đã thành danh, LIV Golf còn mang trên mình một sứ mệnh cao cả: Tạo ra cơ hội cho các “võ sĩ vô danh” xuất hiện.

Bài viết của Tiến sỹ Nguyễn Ngọc Chu sẽ chi tiết những góc cạnh của chủ đề mang tính thời sự của làng golf thế giới hiện nay.

LIV Golf – Hệ thống thi đấu ‘siêu tiền’

Tuân theo quy luật của tạo hoá, trước khi chào đời thì phải thai nghén. Ý tưởng về một hệ thống thi đấu siêu hạng cho golf chắc chắn được thai nghén trong suy nghĩ của không chỉ một người, và không chỉ mới vài năm. Nhưng để tuyên bố chào đời, thì phải tụ hợp được các nhân tố cơ bản.

Trước hết – Nguồn tài chính. Nguồn tài chính phải lớn và phải bền vững. Một hệ thống giải đấu golf toàn cầu không thể tồn tại chỉ một vài năm. Một giải đấu golf không có nguồn tài chính lớn thì không đủ hấp dẫn, đặc biệt là khi có những “ông lớn” rạng danh thống trị cả thế kỷ qua như PGA Tour.

Cho nên, muốn tồn tại và cạnh tranh với PGA Tour trong tư thế của một đấu trường golf toàn cầu siêu hạng, tiền thưởng phải hấp dẫn hơn PGA Tour. Nhân tố quan trọng thu hút được các golfers giỏi, và quan trọng nữa là mới tôi luyện nên những huyền thoại golf.

Thứ hai – Số lượng các giải đấu phải đủ lớn. Đủ lớn để đảm bảo nó là một hệ thống giải đấu. Đủ lớn để đảm bảo các golfers duy trì được trình độ. Đủ lớn để bận bịu, không quá căng thẳng lại cũng không nhàn rỗi, thất nghiệp. Đủ lớn để có tổng thu nhập, ít nhất là không ít hơn khi kiếm tiền trên PGA Tour.

Thứ ba – Thể thức (format) thi đấu phải thách thức, hấp dẫn, mới mẻ, đa dạng. Có thể thức thi đấu thách thức, hấp dẫn, mới mẻ, đa dạng thì mới khuyến khích được người chơi, thu hút được truyền thông, mê hoặc được người xem, nhờ đó mà duy trì và bành trướng được nguồn tài chính.

Thứ thư – Uy tín và danh tiếng của nhà tổ chức. Nhà tổ chức, trước hết là chủ nhân của các quỹ tài chính cung cấp nguồn tài chính cho hệ thống giải đấu. Nhà tổ chức, tiếp theo nữa, là người đứng ra điều hành giải. Người điều hành giải phải là một tên tuổi lớn, có uy tín trong nền công nghiệp golf thế giới.

Đó là nói về các nhân tố cơ bản để tuyên bố về sự ra đời của một hệ thống giải đấu có thể ngang ngửa với “ông lớn” PGA Tour. Còn nói về lịch sử hình thành, thì không bàn về những ý tưởng trong đầu, mà chỉ đề cập đến các tuyên bố công khai.

Khởi đầu vào năm 2019 là các cuộc đàm phán với các nhà tài chính của Ả-Rập Xê Út để hình thành một đấu trường golf mới, có tên là Premier Golf League. Ngay tức thì PGA Tour đã có những phản ứng quyết liệt.

Ông chủ PGA Tour, Jay Monahan đã tuyên bố, những ai tham gia đấu trường Premier Golf League sẽ không được tham gia PGA Tour.

Mặt khác, nhằm củng cố giá trị thành viên, trong năm 2020 PGA Tour cùng với với European Tour thành lập “liên minh chiến lược” cùng làm việc để tìm kiếm các cơ hội thương mại, lập quỹ giải thưởng và lên lịch thi đấu cho các thành viên trong hệ thống thi đấu của mình. Premier Golf League chưa kịp ra đời đã bị tấn công dữ dội.

Nhưng quy luật sinh tồn của tạo hoá, ngoài tiêu diệt lẫn nhau, phải có sự sống mới phát sinh để đảm bảo sự sống không ngừng được tiếp nối, mở rộng. Dù khốc liệt đến đâu, sự sống mới cũng phải xuất hiện.

Bởi thế, dù cho Premier Golf League chưa hình thành thì đấu trường golf siêu hạng mới cũng phải xuất hiện một cách nào đó. Ngay trong năm 2020, Golf Saudi (một bộ phận của Quỹ đầu tư công của Ả-Rập Xê Út) đã đồng ý tài trợ cho đấu trường golf siêu hạng mới, có tên là Super Golf League. Và tháng 10/2021, Super Golf League chào đời dưới tên gọi LIV Golf Investments.

Giám đốc điều hành của LIV Golf Investments là huyền thoại golf Greg Norman với biệt danh quen biết “Cá mập trắng vĩ đại” – một tên tuổi người Úc, sở hữu 88 chiến thắng nhà nghề, bao gồm 2 giải Majors, đồng thời là một nhà thiết kế sân golf nổi danh. Cái tên Greg Norman đủ đảm bảo để LIV Golf sẽ được tổ chức trên một bình diện chuyên nghiệp với các format hấp dẫn, thách thức.

Ngày 17/3/2022 Greg Norman công bố lịch trình của đấu trường LIV Golf Invitational Series cho 8 giải đầu tiên. Đó là “tiếng sấm lớn rền vang trên bầu trời golf”.

Tổng số tiền thưởng chỉ cho 8 giải đấu lên tới 255 triệu USD – tương đương với tổng số tiền thưởng trung bình một mùa giải của PGA Tour (khoảng 30- 40 giải đấu). Tiền thưởng và thể thức thi đấu vô cùng hấp dẫn và rất khác biệt với PGA Tour.

LIV Golf gồm 7 giải đầu, mỗi sự kiện chỉ có 48 người tham dự, chia thành 12 đội, không có nhát cắt, chỉ thi đấu 3 vòng 54 hố golf, vừa tính điểm cá nhân vừa tính điểm đồng đội, xuất phát cùng lúc theo thể thức short gun. Tổng số tiền thưởng là 25 triệu USD. Trong đó, 20 triệu USD dành cho 48 cá nhân và 5 triệu USD dành cho 3 giải đồng đội.

Top 5 vị trí đầu bảng có giá trị giải thưởng lần lượt như sau: Nhất: 4 triệu USD, Nhì – 2,125 triệu; Ba – 1, 5 triệu; Tư – 1, 05 triệu; hạng Năm-975 nghìn USD. Vị trí cuối bảng, hạng thứ 48 là 120 000 USD.

Quỹ thưởng của ba giải đồng đội lần lượt là: Nhất – 3 triệu (mỗi người 750 nghìn); Nhì – 1,5 triệu (mỗi người nhận 375 nghìn USD) và Ba là 500 nghìn USD (mỗi golfer nhận 125 nghìn).

Lịch thi đấu của LIV Golf Invitational Series trong mùa đầu tiên:
• 9-11/6/2022: Centurion Golf Club – London, England
• 30/6 – 2/7/2022: Pumpkin Ridge Golf Club – Portland, USA
• 29-31/7/2022: Trump National Golf Club Bedminster – New Jersey, USA
• 2-4/9/2022: The International – Boston, USA
• 16-18/9/2022: Rich Harvest Farms – Chicago, USA
• 7-9/10/2022: Stonehill Golf Club – Bangkok, Thailand
• 14-16/10/2022: Royal Greens Golf Club – Jeddah, Saudi Arabia
• 27-30/10/2022: Team Championship, Trump National Doral, Miami, USA.

Ưu điểm tài chính vượt trội của LIV Golf so với PGA Tour rất rõ.

Giải nhất có số tiền thưởng lớn gần gấp đôi tiền thưởng các giải đấu lớn (Majors). Nếu thắng cả giải đồng đội thì tổng số tiền thưởng là 4,75 triệu như Charl Schwartzel đã giành được ở giải LIV Golf đầu tiên tại Centriuon Golf Club (London, Anh quốc).

5 ví trí đầu bảng có số tiền tương đương với quán quân của 5 giải PGA Tour. Golfer nào tham gia LIV Golf đều có tiền thưởng tối thiểu là 120 nghìn USD. Điều này là sự khác biệt lớn nhất so với khoảng một nửa trong số 156 golfers không vượt qua nhát cắt ở PGA Tour, những người sẽ trắng tay tiền thưởng, phải bù lỗ chi phí cho chuyến thi đấu.

Gây sốc là ba vị trí dẫn đầu của tổng 7 giải đấu đầu tiên sẽ nhận được một khoảng tiền thưởng kếch xù. Tương ứng với hạng Nhất nhận 18 triệu USD, nhì 8 triệu và hạng ba bỏ túi tới 4 triệu USD.

Chưa hết, giải đấu thứ 8 là giải đồng đội, sẽ thi đấu theo thể thức đối kháng, có quỹ tiền thưởng lên đến 50 triệu USD và chia cho tất cả 12 đội tham dự. Đội nhất sẽ nhận được 16 triệu USD. Đội cuối cùng sẽ nhận được 1 triệu USD. Mỗi golfer nhận được 25% tổng số tiền thưởng của đội.

PGA Tour phản kháng quyết liêt

Nếu LIV Golf chỉ có quỹ tiền thưởng ‘làng nhàng’ ở cấp độ hạng hai, giống như các giải nhà nghề ở các châu lục Á, Úc thì PGA Tour đã không thèm để ý. Nhưng tiền thưởng của LIV Golf quá hấp dẫn, đó là nguyên nhân số 1 gây nên sự phản kháng quyết liệt của PGA Tour.

Chính vì sự hấp dẫn từ tiền thưởng của LIV Golf sẽ làm cho PGA Tour mất các golfers hàng đầu, họ không còn có vị trí độc tôn. Hệ lụy của nó cực lớn, sẽ ảnh hưởng đến uy tín và nguồn tài chính của PGA Tour.

PGA Tour đã tuyên bố loại bỏ khỏi PGA Tour tất cả các golfers tham dự LIV Golf. Hơn thế nữa, PGA Tour đã vận động các golfers hàng đầu không tham dự LIV Golf, đồng thời tiến hành các chiến dịch truyền thông chống lại LIV Golf. Song song với đó, PGA Tour tìm kiếm các nguồn tài chính mới để tăng thêm tiền thưởng, mở thêm giải đấu nhằm hấp dẫn và giữ chân các golfers hàng đầu ở lại PGA Tour.

Sự vận động của PGA Tour quyết liệt đến nỗi, nhiều golfers tên tuổi đã chống lại LIV Golf, chống lại sự phát triển tự nhiên của golf, chống lại lợi ích của nền công nghiệp golf – trong đó có lợi ích của cá nhân họ.

Đến huyền thoại Jack Nicklaus ban đầu đã có bình luận tích cực về LIV Golf, nhưng sau đó đã quay lưng. Rory Mcllroy đã phê phán LIV Golf và cho rằng LIV Golf sẽ chết yểu. Nhưng anh đã thừa nhận mình sai lầm và tôn trọng quyết định của các golfers về quyền lựa chọn đấu trường golf.

Kháng cự lại PGA Tour để sống sót, ngoài tiền thưởng “khủng” dành cho giải đấu, các tên tuổi lớn là thành viên của PGA Tour khi sang thi đấu ở LIV Golf đều còn có phí ‘lót tay khủng’. Đơn cử như Phil Mickelson là 200 triệu USD, Dustin Johnson là 150 triệu USD. Còn nữa là các tên tuổi, Sergio Gacia, Martin Kaymer, Louis Oothuizen, Graem McDowell, Lee Westwood, Ian Poulter, Charl Schwartzel, Kevin Na, Matt Jones…mỗi người sẽ có một khoản “lót tay” cỡ từ 7-9 con số.

Mới đây Patrick Reed, Bryson DeChambeau, Brooks Koepka, Abraham Ancer đã ngả sang LIV Golf.

Chấn động nhất là trường hợp Tiger Woods. LIV Golf đã đề nghị một khoản tiền “siêu khủng” không dưới 1 tỷ USD để Tiger Woods thi đấu ở LIV Golf.

Nhưng Greg Norman cho Washington Post biết hôm 5/6/2022 rằng, “Siêu hổ” đã từ chối. Những hào quang và tài sản Tiger có được phần lớn là ở và nhờ vào PGA Tour. Anh còn một số kỷ lục cần phải tiếp tục chinh phục. Ở chặng đường “xuống núi”, chẳng thể vùng vẫy được nhiều, Tiger Woods giữ lại ân tình với PGA Tour.

Trả lời phỏng vấn Fox News, phản ứng trước sự phi lý của PGA Tour, CEO của LIV Golf, Greg Norman nói: “Tại sao PGA Tour có 23 nhà tài trợ đang kinh doanh trị giá hơn 40 tỷ đô la với Ả-Rập Xê Út? Tại sao các nhà tài trợ lại đồng ý? Jay Monahan sẽ đến từng nhà một trong số những CEO của 23 công ty đang đầu tư vào Ả Rập Xê Út để đình chỉ họ và cấm họ? Sự đạo đức giả trong tất cả những điều này. Thật ầm ĩ, thật chói tai”.

Ngăn cản các golfer bằng cách loại bỏ thành viên chưa đủ, tiến hành chiến dịch truyền thông chống LIV Golf chưa đủ, PGA Tour phải nâng cao tiền thưởng và thay đổi format thi đấu để giữ chân các vận động viên.

Mới đây, PGA Tour đã cho biết ý định sẽ lăng xê chuỗi 8 giải đấu để đối trọng với LIV Golf. Mỗi giải đấu cũng có tiền thưởng từ 20 triệu USD trở lên, chỉ dành cho 50 golfer tham dự, đồng thời giải cũng không có nhát cắt.

LIV Golf có gì khác biệt?
* Khẩu hiệu: ‘Nhiệm vụ của chúng tôi là hiện đại hóa và nâng cao chất lượng môn golf chuyên nghiệp qua các những cơ hội cho cả người chơi lẫn người hâm mộ‘
* Cũng là Golf, nhưng không phải như bạn đã biết. Có 12 đội, mỗi đội 48 người chơi. Chỉ đánh 3 vòng, 54 lỗ. Không có vòng cắt. Đánh Shotgun. *Chỉ có 3 vòng đấu – tương đương 54 hố. LIV Golf sử dụng số thứ tự La Mã của con số L=50 và IV=4 để làm tên gọi của giải.
* Thể thức: thi đấu cá nhân và đồng đội trong suốt một mùa giải.
. Mỗi giải chỉ có 48 golfer tham gia.
. Một mùa giải có 8 vòng đấu. 7 giải chính thức và ông nào có điểm tốt nhất sau 7 vòng cá nhân sẽ được xứng danh là Nhà vô địch cá nhân.
. Giải vô địch đồng đội sẽ là sự kiện thứ 8 và cũng là sự kiện cuối cùng của mùa giải. Đây sẽ là trận đấu loại trực tiếp 4 ngày, 4 vòng, loại trực tiếp.
. Không có ‘CUT” loại. Cứ tham gia là có tiền.
. Shotgun để bắt đầu giải đấu. Đảm bảo tốc độ chơi nhanh hơn và thú vị hơn.
* Tiền thưởng:
. 25 triệu USD cho một giải, trong đó 20 triệu chia cho 48 golfer tham gia (Nhất nhận 4 triệu, bét nhận 120 nghìn USD). Còn 5 triệu chia cho 3 đội đứng đầu lần lượt theo thứ tự Nhất, Nhì, Ba: 3 triệu, 1,5 triệu và 500 nghìn USD.
. 30 triệu USD dành cho cá nhân, trong đó sau khi 7 giải kết thúc thì cứ 3 golfer top đầu nhận lần lượt: 18, 8, 4 triệu USD. Giới hạn là mỗi golfer phải chơi ít nhất 4 vòng.
. 50 triệu USD dành cho giải Đồng đội, được chia đều cho 12 đội theo thứ tự: Đội Nhất nhận 16 triệu, lần lượt đến đội đứng cuối nhận 1 triệu. Các thành viên trong đội sẽ được chia đều số tiền mà đội đó nhận được. Mỗi golfer nhận 25% số tiền thưởng.

Dù sao cũng phải ghi nhận LIV Golf. Bởi chính LIV Golf đã buộc PGA Tour phải thay đổi. Bởi LIV Golf làm golf thay đổi theo chiều hướng tốt hơn.

Cuộc chiến ở mặt trận majors

U.S Open 2022 và giải major lâu đời nhất thế giới – The Open Championship rút cuộc cũng không cấm các golfers tham dự LIV Golf. Đơn giản là, nếu giải majors nào cũng cấm các golfers thành viên LIV Golf thì chỉ làm giảm chất lượng của giải majors đó. Cho nên, trường hợp LIV Golf chưa được tính điểm trên bảng xếp hạng thế giới (OWGR) thì có các khả năng xẩy ra.

LIV Golf sẽ đầu đơn vào Bảng xếp hạng thế giới (OWGR). Nếu được chấp nhận thì có thể mức điểm trước mắt sẽ thấp hơn. Vì LIV Golf chỉ chơi 54 hố golf và chỉ có 48 golfers tham dự. Trong khi ở PGA Tour tương ứng là 72 hố golf và 156 golfers. Và cũng không dễ dàng vì ông chủ PGA Tour Jay Monahan – một trong số 8 thành viên của Ban lanh đạo OWGR – đang chống đối LIV Golf kịch liệt.

LIV Golf sẽ có bảng xếp hạng riêng?

Các giải Majors sẽ đưa phạm trù mới cho LIV Golf. Hoặc tối thiểu thì đi qua cửa các trường đấu loại. Tóm lại, các giải Majors, bao gồm U.S Open, The Open Championship, The Masters (ngoại trừ PGA Championship do PGA Tour là cơ quan chủ quản) không dễ dàng giảm giá trị của mình bằng cách loại các golfers tham gia LIV Golf.

Trong trường hợp đột biến, vì một lý do gì đó chưa nhìn thấy, mà các giải Majors không để các golfers từ LIV Golf tham dự, thì LIV Golf tự mình sẽ sinh ra hệ thống các giải tương tự Majors.

Mặt trận Ryder Cup và Presidents Cup

Nhân tố con người sẽ là minh chứng quan trọng nhất trong cuộc chiến giữa PGA Tour và LIV Golf. Điều này được thể hiện ở hai đấu trường cup đồng đội số 1 và số 2 hành tinh.

Dù BĐH tuyển Ryder Cup Châu Âu hôm 20/7 vừa qua đã tuyên bố, tước băng đội trưởng của Henrik Stensson do golfer hàng đầu Thụy Điển này tham gia LIV Golf. Tuy nhiên sẽ không loại trừ các golfers từ LIV golf.

Tuyển Quốc tế của President Cup cũng không loại trừ golfers từ LIV Golf. Nếu tuyển Mỹ, cả ở đấu trường Ryder Cup lẫn President Cup loại trừ golfers từ LIV Golf thì chỉ làm cho tuyển Mỹ yếu đi và dẫn đến sự kém hấp dẫn của giải đấu.

Ở mặt khác, LIV Golf sẽ thiết kế ra các giải đấu mới, tương tự hay có format khác với Ryder Cup và President Cup. Không ai có thể cản trở.

Tự do phát triển là quy luật của tạo hoá. Không ngừng hoàn thiện là quy luật của tạo hoá. Cạnh tranh để phát triển là quy luật của tạo hoá. Cho nên, PGA Tour sẽ không cản được bước tiến của LIV Golf.

Nếu LIV Golf không thể sống sót trong cuộc cạnh tranh với PGA Tour thì sẽ có một LIV Golf ‘phẩy’ nào đó sẽ xuất hiện trong tương lai. Không tổ chức nào có thể độc quyền thống trị sự phát triển của golf.

Đương nhiên, vì sự xuất hiện của LIV Golf, PGA Tour sẽ phải làm mới bản thân mình. Họ phải cải thiện chất lượng các giải đấu, tăng thêm tính hấp dẫn, nhờ vào tăng quỹ tiền thưởng, tăng các giải đấu, thay đổi format cuộc chơi. Nhưng cuối cùng thì PGA Tour cũng sẽ không thể độc tôn.

Điều hợp lý nhất của PGA Tour là chấp nhận đối thủ mới, để hợp tác và cùng phát triển. Đó là con đường tốt nhất cho golf. Và đó cũng nằm trong quy luật phát triển của golf.
Bất cứ sự chào đời nào cũng vấp phải lực cản. Nhưng vũ trụ tồn tại là nhờ những sự chào đời mới. Cho nên, những sự chào đời sống sót đều mạnh hơn lực cản. Càng mạnh hơn lực cản thì càng sống sót dài lâu.

Hy vọng LIV Golf sẽ thắng được lực cản để tồn tại dài lâu. Nhưng trong mọi trường hợp, dù loé sáng hay bùng cháy dài lâu, nền công nghiệp golf thế giới sẽ ‘biết ơn’ LIV Golf.

Vào tháng 10 LIV Golf dự định sẽ tổ chức ở Bangkok, Thailand (07 – 09/10) tại sân StoneHill. Cơ hội cho các golfer Việt Nam xem các tour pro đang rất gần.

TS.Nguyễn Ngọc Chu, Khoa Trần/ NĐĐS